รู้จัก ส. ขอนแก่น บริษัทอาหาร ที่ทำธุรกิจย้อนศร จากปลายน้ำไปสู่ต้นน้ำ

“ธุรกิจส่วนมากนั้นจะเริ่มต้นจากต้นน้ำ แล้วค่อยเข้าสู่ปลายน้ำ แต่ของผมนั้น เริ่มจากปลายน้ำแล้วค่อยไปต้นน้ำ” นี่คือประโยคที่คุณเจริญ รุจิราโสภณ ผู้ก่อตั้ง ส. ขอนแก่น กล่าวไว้

ก่อนที่คุณเจริญ รุจิราโสภณ จะมาก่อตั้ง ส. ขอนแก่น นั้น เขาเคยเป็นอดีตพนักงานในเครือซีพีมาก่อน โดยรับผิดชอบงานด้านการตลาด ที่ทำเกี่ยวกับไก่ย่าง, ไส้กรอก และอาหารสำเร็จรูปหลายชนิด

หลังจากทำงานที่เครือซีพีมาสักระยะ คุณเจริญ เลยตัดสินใจลาออกจากงานประจำ เพื่อมาทำธุรกิจของตัวเอง โดยเขาสนใจเรื่องการนำสินค้าพื้นเมืองต่าง ๆ ที่น่าสนใจมาขาย

คุณเจริญ เริ่มเดินสายไปเที่ยวทางภาคอีสาน รวมถึงจังหวัดขอนแก่นที่ขึ้นชื่อเรื่องอาหารพื้นเมืองต่าง ๆ มากมาย เขามีโอกาสไปชิมอาหารที่ร้านแห่งหนึ่ง แล้วรู้สึกชื่นชอบในรสชาติ
จึงตัดสินใจขอเป็นเอเจนต์ เพื่อนำสินค้าเหล่านั้น อย่างเช่น หมูหย็อง, หมูยอ, กุนเชียง ไปขายในกรุงเทพฯ ซึ่งผลปรากฏว่า ได้รับผลตอบรับดีมาก

พอเรื่องเป็นแบบนี้ คุณเจริญ จึงตัดสินใจนำอาหารพื้นเมืองอีสานต่าง ๆ มาเริ่มทำธุรกิจซื้อมา-ขายไป ด้วยเงินลงทุนเริ่มต้น 300,000 บาท ที่มีอยู่กับตัวในตอนนั้น โดยนำเงินก้อนนั้น มาดาวน์รถขนส่งสินค้าและใช้เป็นเงินทุนหมุนเวียน

หลังจากทำธุรกิจซื้อมา-ขายไปได้สักพัก เขาก็เกิดไอเดียที่จะทำอาหารแปรรูปขาย โดยจะต้องเป็นการสร้างแบรนด์ของตัวเอง และสามารถควบคุมคุณภาพสินค้าให้ได้ ซึ่งครั้งหนึ่งเขาเคยบอกว่า “ผมไม่เพียงแต่ขายสินค้า แต่ยังขายคุณภาพด้วย”

เพราะคุณเจริญ เชื่อว่า ไม่ว่าเราจะขายอะไร ถ้าสินค้าเรามีคุณภาพจริง ๆ บางครั้งเราแทบไม่ต้องออกไปหาลูกค้าเลย เพราะลูกค้าจะมาหาเราเอง

จนสุดท้าย คุณเจริญตั้งชื่อแบรนด์ของเขาว่า “ส. ขอนแก่น” ซึ่งเป็นชื่อที่เกิดจากการที่เขานำสินค้าพื้นเมืองจากขอนแก่น กลับมาขายในกรุงเทพฯ นั่นเอง

ในระหว่างที่ธุรกิจขายดี แต่ยังไม่มีเงินทุนหมุนเวียนมากนัก เขาจึงนำบริษัทเข้าตลาดหลักทรัพย์ ในปี 2536 เพื่อนำเงินมาใช้ในการขยายธุรกิจ และเป็นเงินทุนหมุนเวียนของบริษัท

ธุรกิจของ ส. ขอนแก่นนั้น จะแตกต่างจากธุรกิจอาหารหลายราย ตรงที่มักเริ่มต้นจากธุรกิจต้นน้ำแล้วค่อยไปปลายน้ำ เช่น เริ่มจากการเป็นผู้ผลิตก่อน แล้วค่อยเข้าสู่บทบาทการเป็นผู้จำหน่ายสินค้าเอง
แต่สำหรับ ส. ขอนแก่นนั้น เริ่มจากปลายน้ำแล้วค่อยไปต้นน้ำ
คือ จากธุรกิจซื้อมา-ขายไป ก็เริ่มหันมาทำอาหารแปรรูปขาย โดยเริ่มจากการทำอาหารสัตว์ และทำฟาร์มหมูเป็นของตัวเอง

เรื่องนี้จึงให้ข้อคิดกับเราได้ว่า บางครั้งการทำธุรกิจ เราไม่จำเป็นต้องเริ่มเหมือนที่คนอื่นทำ ขอเพียงแต่สิ่งที่เราทำนั้น สามารถตอบโจทย์ลูกค้าได้ เหมือนอย่างที่ ส. ขอนแก่น ทำมาจนถึงทุกวันนี้ ก็เพียงพอแล้ว

นอกจากนี้ ส. ขอนแก่น ยังมีการกระจายความเสี่ยงไปยังการทำอาหารทะเลแช่แข็ง, แช่เย็น และอาหารแปรรูปพร้อมทาน เพราะหลายครั้ง เมื่อธุรกิจอาหารแปรรูปอย่างหมูหย็อง, หมูยอ, กุนเชียง ชะลอตัว จากต้นทุนเนื้อสุกรที่สูงขึ้น ธุรกิจอาหารทะเล ก็สามารถมาช่วยลดผลกระทบดังกล่าวได้

ในปี 2563 ธุรกิจของ ส. ขอนแก่น แบ่งออกเป็น 6 กลุ่มหลัก คือ
- ธุรกิจอาหารพื้นเมืองไทย สัดส่วนรายได้ 44%
- ธุรกิจอาหารทะเลแปรรูป สัดส่วนรายได้ 35%
- ธุรกิจฟาร์มสุกร สัดส่วนรายได้ 9%
- ธุรกิจอาหารขบเคี้ยว สัดส่วนรายได้ 4%
- ธุรกิจอาหารแช่แข็ง สัดส่วนรายได้ 4%
- ธุรกิจร้านอาหาร สัดส่วนรายได้ 4%

ขณะที่สัดส่วนรายได้ของบริษัท 93% มาจากตลาดในประเทศ และ 7% มาจากตลาดต่างประเทศ

จากจุดเริ่มต้นเล็ก ๆ ด้วยการเป็นพนักงานในเครือซีพี คุณเจริญ ได้นำเอาความรู้จากการทำงาน ผสมผสานกับวิสัยทัศน์ในการทำธุรกิจจนปลุกปั้นบริษัท ส. ขอนแก่น ให้เติบโตขึ้น ไม่เพียงแต่ในประเทศ แต่ยังก้าวออกไปวางขายยังตลาดต่างประเทศอีกกว่า 30 ประเทศทั่วโลกด้วย

รายได้และกำไรของ บริษัท ส. ขอนแก่นฟู้ดส์ จำกัด (มหาชน)
ปี 2561 รายได้ 2,929 ล้านบาท กำไร 191 ล้านบาท
ปี 2562 รายได้ 2,865 ล้านบาท กำไร 112 ล้านบาท
ปี 2563 รายได้ 2,794 ล้านบาท กำไร 110 ล้านบาท

อ่านมาถึงตรงนี้ ต้องยอมรับว่า แม้ ส. ขอนแก่น จะขายสินค้าที่ดูแสนธรรมดา ๆ แต่ความสำเร็จของ ส. ขอนแก่น ในวันนี้ ถือว่าไม่ธรรมดาเลยทีเดียว

ปิดท้ายด้วยข้อมูลที่น่าสนใจ
มีคนเคยถามคุณเจริญว่า ตอนที่ออกจากงานประจำมาเริ่มต้นทำธุรกิจเองนั้น รายได้ดีกว่าตอนทำงานประจำไหม ?

เขาตอบแบบไม่ต้องคิดว่า ในตอนแรกนั้น ทำงานประจำรายได้ดีกว่า แต่ผมเลือกที่จะมองไปข้างหน้ามากกว่า เพราะมันมีโอกาสทางธุรกิจซ่อนอยู่..

และก็อย่างที่เราเห็นว่า การตัดสินใจในครั้งนั้นของคุณเจริญถือว่าถูก เพราะธุรกิจของเขาเติบโตเรื่อยมาจนมีวันนี้ วันที่ธุรกิจของ ส. ขอนแก่น เป็นบริษัทที่มีรายได้เป็นหลักพันล้านบาท..

อ้างอิง :
-รายงานประจำปี 2563, บริษัท ส. ขอนแก่นฟู้ดส์ จำกัด (มหาชน)
-https://www.youtube.com/watch?v=58QnyNcj6VA
-https://www.set.or.th/set/factsheet.do?symbol=SORKON&ssoPageId=3&language=th&country=TH